مسئله 1700- بچّهاى كه رشيد نشده شرعاً
نمىتواند در مال خود تصرّف كند؛ امّا بچّهاى كه رشيد باشد، مىتواند در مال خود
تصرّف كند، گرچه بالغ نشده باشد، ولى تا بالغ نشود، مكلّف نيست، يعنى عبادات بر او
واجب نيست. و نشانۀ بالغ شدن يكى از سه چيز است:
اوّل: روييدن موى درشت پشت عورت.
صفحه 254
دوّم: بيرون آمدن منى.
سوّم: تمامشدن پانزدهسال قمرى در مرد و
تمام شدن نه سال قمرى در زن.
مسئله 1701- ديوانه و سفيه يعنى كسى كه مال
خود را در كارهاى بيهوده مصرف مىكند، ولو حاكم شرع او را از تصرّف در اموالش
جلوگيرى نكرده باشد، نمىتوانند در مال خود تصرّف نمايند، و محجور نيز نمىتواند
در مال خود تصرّف كند، و محجور كسى است كه حاكم شرع او را بهواسطۀ ورشكستگى، از
تصرّف در اموالش جلوگيرى كرده است.